Rollo May, đại diện Thuyết hiện sinh hiện đại, cho rằng “Con người luôn thay đổi để trở thành phiên bản tốt hơn mà mình muốn hướng tới. Con người luôn được tự do lựa chọn viết nên cuộc đời mình”. Nghĩa là chúng ta không phải con người ta vốn biết trong quá khứ. Cũng không nhất thiết phải nhìn về, lục lọi hay loay hoay tìm cách chữa lành quá khứ để sống tốt hơn. Mà chính ở trong hiện tại (và tương lai), ta cần biết thay đổi từng ngày từng giờ, lựa chọn những điều tốt hơn theo cách của mình, để có cuộc đời ý nghĩa và rời xa những điều tiêu cực từng đeo bám.

Thật khó để suy nghĩ được như vầy, chừng nào chúng ta còn là con người yếu đuối. Nhưng ít nhất việc có thể làm được, KHÔNG PHẢI CHỮA LÀNH bản thân, mà là HIỂU RÕ CHÍNH MÌNH Tìm ra các động lực, nghĩ ra cách khai thác mọi tiềm lực bản thân, chúng ta sẽ có thể hướng tới tương lai yên bình, hài lòng, và thấy đời an yên ý nghĩa.

Nên làm gì để sống đời ý nghĩa?

Dẫu không có số liệu nào cụ thể minh chứng cho tuyên bố hiện sinh kể trên. Nhưng chiêm nghiệm về hành trình đã và đang đi qua của đời mình, bạn có nghĩ nó đúng?

Can đảm nhìn nhận bản thân, thừa nhận ở đâu, bao giờ và bằng cách nào chúng ta đã để mình đánh mất tự do mình lẽ ra phải có, hay để bản thân bị cuốn vào guồng quay số phận do người khác tạo ra? Để rồi từ đó, từ từ thoát khỏi xiềng xích, nhìn ra bản sắc của mình từng chút một, khẳng định năng lực bản thân để có thêm tự do, tự quyết. Can đảm này cũng là một loại năng lực mạnh mẽ mà nhiều người đang thiếu.

Để có thêm sức mạnh cho năng lực can đảm này, bạn có thể nghĩ đến việc tạm gác lại những thứ nhàm chán đang trì trệ mình mỗi ngày, và:

• Đi đâu đó trong vài ngày. Tìm, hay tự tạo ra cơ hội để mình có thời gian TRÒ CHUYỆN VỚI CHÍNH MÌNH.
• Làm gì đó khác với nhịp sống bình thường, để kích hoạt nguồn năng lượng mới trong mình
• Sống thử quãng thời gian yên bình, vắng lặng, xem thử kết nối của mình với bản thân đã thật sự đủ mạnh hay chưa
• Nhớ lại những gì mình muốn làm, mình khao khát thử sức, hay những gì ta làm tốt nhưng vô tình lãng quên… bạn có muốn làm lại, thử lại?
• Nhớ về con người mình từng muốn trở thành, xem bạn đã đi được đến đâu trên con đường hướng tới đó

Nghe có vẻ dông dài, huyễn hoặc. Kỳ thực chỉ gói gọn trong một câu “Hãy hiểu mình”, trước khi làm bất cứ chuyện gì khác.

Chỉ ai hiểu mình mới có thể sống đời ý nghĩa, tồn tại một cách có giá trị trong cuộc đời, hiểu thấu nhân sinh và tìm thấy hạnh phúc. Hạnh phúc không phải là thứ chúng ta ai cũng muốn hướng đến sao?

Trò chuyện với bản thân, ở nơi đâu?

Có nhiều cách. Mỗi người đều khác nhau, tùy trải nghiệm bản thân, sở thích, điều kiện, quan điểm.

Một trong những cách hay là tự dẫn mình đến một nơi chốn xa lạ, hội tụ đầy đủ các yêu cầu sau:

• nơi thinh lặng, tĩnh mịch, không đòi hỏi di chuyền quá phức tạp
• bao quanh bởi thiên nhiên hoặc những thứ đến từ tự nhiên
• bằng cả 6 giác quan, bạn thấy mình thoải mái ở nơi này
• nơi đó, tốt hơn, nếu có thể khiến bạn nhớ về truyền thống, có thể khơi gợi suy nghĩ nhân sinh đã ngủ quên trong tâm trí
• an toàn, có đủ tiện nghi căn bản cần thiết cho sinh hoạt thường ngày
• không gian êm đềm với những đường nét mềm mại tự nhiên, không khiên cưỡng
• sắc màu thanh tao, ấm áp, khiến bạn cảm thấy được là chính mình
• đủ tách xa khỏi ồn ào huyên náo, và những mối quan hệ khiến tâm trí bạn xáo trộn

Dĩ nhiên, với mức phí hợp lý, nằm trong khả năng chi trả.

Hãy bắt đầu tìm đến một nơi như vậy trước đã, tương tự thế này…

Trò chuyện với bản thân, bằng cách nào?

Không cần đặt ra các tiêu chí 5W 1H, hành trang trò chuyện bản thân đơn giản chỉ gồm một nơi chốn phù hợp và một tâm thế sẵn sàng. Nơi chốn nếu đã có, tiếp theo bạn cần dọn tâm trí mình để sẵn sàng cho chuyến đi.

Ta không phải triết gia, cũng chẳng phải người cần đi hiểu thấu nhân sinh vốn quá phức tạp này. Ta chỉ đang mò mẫm hiểu rõ con người mình. Vậy thì không nhất thiết phải trả lời cho bằng được một loạt những câu hỏi hiện sinh, như Peter Parker Spider-man đâu, rằng Tôi là ai, tôi đến thế gian với vận mệnh gì, hay tôi có thể làm được gì cho thế giới, rồi mọi người có công nhận sự hiện diện của tôi? Chẳng cần cao siêu như thế.

Bạn chỉ cần:

• một tách trà, cafe nhỏ nhẹ
• vài chiếc bánh quy hay các loại hạt
• một tâm thế bình thản
• góc ngồi tĩnh lặng, trong ngoài nơi ở đều được, miễn thấy thoải mái
• tắt điện thoại, dẹp laptop, cất máy tính bảng đi
• ngồi xuống, yên lặng một chút nào
• giữ cho hơi thở đều đặn
• nhắm mắt cho bớt phân tâm cũng được, hoặc không

Rồi giờ thì:

• Hãy tưởng tượng bạn là đứa con nít nhỏ bé, đứa bé đó đáng yêu không, nó ước mong điều gì, nó yêu thương ai hay muốn làm thứ gì?
• Lặp lại câu hỏi đó cho chính mình, khi bạn là đứa trẻ lên tiểu học, cấp II, cấp III. Rồi thành người lớn bước chân vào đại học, hay cao đẳng, trung cấp, du học. Thêm vào câu hỏi, ta giỏi nhất khi làm việc gì?
• Rồi cũng bạn ngày đầu tiên đi làm, hãy nhớ lại niềm hân hoan khi đó, ta đã tâm niệm gì khi bước vào ngưỡng cửa cuộc đời? Ta định sẽ cống hiến gì cho gia đình, xã hội? Ta từng mong muốn bản thân khẳng định được điều gì? Ta muốn làm tất cả những điều đó cho mình, vì mình hay chỉ vì khuôn mẫu xã hội đặt ra?
• Mối quan hệ nào ta đã đi qua trong ngần ấy thời gian? Chúng có đau thương buồn tủi, có mang lại tiếng cười, niềm vui hay một loại cảm xúc khó nói nào đó khác?
• Cả công việc lẫn mối quan hệ cá nhân, đang có thứ nào khiến ta bối rối, lúng túng, tiến không được mà lùi cũng không xong?
• Hiện giờ ta đang cảm thấy thế nào? Muốn làm gì nhất? Điều này có còn đúng với những gì ta từng muốn trong các cột mốc cuộc đời trước đó không? Có đúng ta đang đi trên con đường mình muốn đi, để trở thành người chúng ta muốn trở thành?
• Cuối cùng, nếu bạn cảm thấy cuộc đời quá vô thường, chẳng ai biết trước tương lai và đang muốn sống đời thật ý nghĩa. Hãy ghi chép ra các câu trả lời của mình, theo từng giai đoạn, SO SÁNH, đối chiếu.

Ghi chép nhỏ này, chỉ tốn của bạn chừng 1 trang giấy A4.

Nhưng đòi hỏi quá trình suy nghĩ có khi đến tận vài ngày, thật sự tập trung và yên tĩnh.

Sự so sánh đối chiếu giúp bạn rút ra kết luận về những sai lệch giữa “con người hiện tại” và “con người mình muốn trở thành”.

Khi đã nhận ra sự sai lệch, có lẽ tiếp theo bạn sẽ cần:

• Một là cân nhắc liệu “con người đích đến” từng đặt ra có còn phù hợp và chính xác với hoàn cảnh hiện tại
• Hai là “con người hiện tại” ta đang có đã có sự lệch lạc và cần điều chỉnh để quay về đúng hướng

Chỉ một trong hai đúng.

Và khi đã chọn ra được cho mình đáp án. Bạn tiếp tục vẽ ra những bước hành động cụ thể để đạt được con người như kỳ vọng của bản thân mình (không phải là kỳ vọng của bất kỳ ai khác):

• Để thành con người đó, tôi cần các mục tiêu nào?
• Tôi sẽ làm gì, bằng cách nào, ở đâu, với ai, như thế nào cho từng mục tiêu
• Thời gian mất khoảng bao lâu cho từng mục?
• Nếu thất bại ở mục tiêu, tôi sẽ còn lại gì, sẽ ứng phó thế nào? Việc chuyển hướng hay điều chỉnh mục tiêu đó có làm thay đổi “con người mình muốn trở thành”?

Cứ coi như đang giải một bài toán cuộc đời, nhân ngày tìm ra nơi chốn yên bình để tìm lại chính mình. Bạn nhé.

Chúc bạn có khoảng thời gian thư thái thật lòng và thật tâm trò chuyện với chính mình.

CAO LAN HAMLET ấm rộng vòng tay chờ đón bạn.