“Thường thức có gì sai nào?”
Tôi có tham gia một khóa chánh niệm, thiên về diễn giải lý luận rồi mới đến bước thực hành.
Có một bạn trong nhóm hỏi câu khá hay “Tôi thấy mình bình thường đến độ tầm thường. Mà ai cũng nói tôi quá bình thường. Vẻ ngoài không nổi bật, cá tính không đặc biệt, tài năng cũng không có gì, tôi chỉ ngày ngày làm việc rồi làm việc nhà, hiện cảm thấy cuộc đời quá nhạt nhẽo vô vị, tôi gần như mất đi ý nghĩa sống của cuộc đời mình”.
Chuyên gia diễn giải hôm ấy đã đặt câu hỏi ngược lại cho chị này “Người ta nói chị bình thường, vậy bình thường có gì sai? Việc chị làm, thứ chị hành động đáp ứng đúng với quy luật và đạo đức xã hội, đó gọi là thường thức. Và thường thức thì có gì sai nào?” (câu này lấy từ ý của nhà tâm lý học nổi tiếng Alfred Adler).
Chọn điều gì là để sống đời thường thức?
Tôi nghĩ khá nhiều về khía cạnh này.
Tuy vậy, tôi không lo lắng hay đào sâu thái quá. Tôi cho rằng đơn giản khi một người sống và làm những việc giúp mình THÍCH ỨNG VỚI XÃ HỘI và để BẢN THÂN GÓP Ý NGHĨA VÀO CUỘC ĐỜI, thì đã là tạo nên giá trị cho mình. Khi ta nhận ra chỉ đơn giản bằng việc sống vô hại, sống hòa nhập với đời, chính là đã là người có giá trị. Mà có giá trị thì không thể là “tầm thường”. Khái niệm “thường thức” ở đây có lẽ đang nói về khía cạnh hữu ích, hòa nhập này.
Tôi cũng nghĩ rằng để bản thân cảm nhận rõ giá trị, sự có ích của mình với cộng đồng, xã hội xung quanh (hay nói cách khác là để hướng mình về với “thường thức”, ta có thể làm 2 việc:
- Một là hòa nhập tốt với bản thân mình
- Hai là làm các hoạt động đóng góp cho giá trị của một ai, một tập thể, cộng đồng nào đó
VD: người mẹ cảm thấy có ý nghĩa khi nuôi dạy con trưởng thành là một công dân tốt (đóng góp cho tương lai con mình), đồng thời làm tròn trách nhiệm trong công việc (đóng góp cho xã hội) và có thời gian chăm sóc bản thân (hòa nhập tốt với chính mình).
Ngay cả trong những việc nhỏ nhặt nhất, nếu bạn luôn hướng đến mục tiêu “sống ý nghĩa” này thì, rõ ràng, kết quả đạt được đôi khi nằm ngoài kỳ vọng.
Lấy ví dụ việc chọn nơi du lịch nhé
Tôi lấy ví dụ một việc rất nhỏ: chọn chỗ đi du lịch.
- Nếu bạn chọn vì chỗ đó được nhiều review, có thể chụp vô số hình ảo đẹp tung chảo, đi đến sẽ có nhiều người ngưỡng mộ… Bạn cũng sẽ vui, nhưng sau chuyến đi, thứ còn đọng lại duy nhất có lẽ chỉ là xấp ảnh đẹp post lên trang cá nhân.
- Nhưng nếu bạn chọn đến một nơi nghỉ dưỡng, không quá đặt nặng yếu tố phồn hoa, sang trọng, mà bạn muốn tìm kiếm thời gian cho chính mình (hòa nhập với bản thân), một nơi có giá trị văn hóa, gắn liền với một câu chuyện nhân văn nào đó (như tái dựng mảng xanh hay phục hưng góc văn hóa của dân tộc thiểu số). Bạn sẽ cảm thấy như thế nào sau chuyến đi đến nơi đó?
Ở đây giả thuyết đưa ra là cả hai nơi đều có cơ sở dịch vụ tốt, cơ sở hạ tầng khang trang, đảm bảo an toàn và độ riêng tư của khách hàng.
Trong trường hợp thứ hai, nếu đi với lựa chọn này, tôi có thể cam đoan 100% bạn sẽ cảm thấy chuyến đi của mình có ý nghĩa hơn mọi lần.
Vì sao?
Vì bạn có nhiều thời gian đối thoại với chính mình, được ngủ những giấc ngủ chất lượng, được thư giãn đúng nghĩa trong bầu không khí thiên nhiên chan hòa.
Bên cạnh đó, bạn biết bằng quyết định đến nơi này nghỉ dưỡng, bạn đang trực tiếp và cà gián tiếp góp một phần rất nhỏ sức của mình vào công cuộc phục hưng văn hóa, tái tạo mảng xanh cho khu rừng gần đó và nhiều giá trị nhân văn tiềm ẩn khác nữa (như tạo việc làm cho người bản xứ, tạo điều kiện cho người khác có dịp biết về một nên văn hóa khác trong cùng đất nước…).
So sánh giữa cảm giác mang về sau chuyến đi theo cách số (1) vả cách số (2), bạn thấy cách nào mang lại cho mình nhiều lợi ích tinh thần hơn?
- Có thể bạn sống cuộc sống năng động, bạn là người trẻ trung sôi nổi, bạn sẽ thích đi du lịch theo cách đầu tiên. Nhưng khi những chuyến đi đủ dày, tin tôi đi, bạn sẽ muốn du lịch theo kiểu thứ 2.
- Với những ai đã trải qua đủ thăng trầm cuộc đời hay đơn giản muốn tìm thời gian yên bình cho bản thân, dĩ nhiên cách số 2 mang lại nhiều lợi ích đi kèm hơn ngoài mục đích chính.
Không có lựa chọn nào đúng hay sai. Vốn đi đâu, thế nào cũng chỉ là một trong số hàng triệu lựa chọn chúng ta phải có trong đời.
Nhưng nếu làm mọi thứ hướng đến mục tiêu “tìm ý nghĩa”, thì đến cuối cùng, tôi cho rằng chúng ta sẽ THẬT SỰ CẢM THẤY Ý NGHĨA. Bạn có nghĩ như tôi?
Tặng bạn vài hình ảnh tôi thu được bằng điện thoại cùi của mình, tại xóm nghỉ CAOLAN HAMLET, một trong những nơi tôi thường đến giữa khoảng nghỉ bận rộn, cũng là nơi tôn vinh văn hóa người dân tộc CaoLan ở miền Bảo Lộc. Bạn có thời gian, muốn thử trải nghiệm du lịch theo hướng thứ hai, có thể thử đến đây.
